Jak uprawiać i pielęgnować kosaćce (irysy)

Kosaćce stanowią niezawodny i niezastąpiony okaz w każdym ogrodzie. Nazywane są często określeniem irysy, a ma to związek z ich nazwą łacińską (Iris L.). Dekoracyjność tej rośliny wynika nie tylko z pięknych kwiatów, lecz również z okazałego ulistnienia. Liście irysów stanowią swoistą dekorację w ogrodzie i utrzymują się aż do późnej jesieni. Egzotyczny wygląd sprawia, iż rośliny te mogą znaleźć zastosowanie w różnych stylizacjach ogrodowych.

Na jednym pędzie kwiatowym znajduje się duża liczba pąków kwiatowych, które w okresie kwitnienia systematycznie rozwijają się. Kosaćce kwitną od maja do czerwca w zależności od odmiany i stanowiska ekspozycji. Rośliny te z powodzeniem mogą rosnąć w jednym miejscu przez wiele lat. Niepokojące symptomy związane ze słabym kwitnieniem, lub osłabieniem rośliny mogą wskazywać, iż należy już zmienić stanowisko uprawy. Obojętny odczyn gleby oraz przepuszczalne stanowisko uprawy to podstawowe zasady uprawy tych roślin w ogrodzie.

Irysy należą do roślin stosunkowo odpornych oraz łatwych w uprawie. Wymagają one stosunkowo małych nakładów pracy przy zabiegach pielęgnacyjnych i mogą być zastosowane zarówno na stanowisku słonecznym, w półcieniu oraz w cieniu. Na stanowisku słonecznym kwiatostany stosunkowo szybko przekwitną, a kolor kwiatów będzie nieco mniej intensywny. Półcień stanowi najbardziej adekwatne stanowisko dla kosaćców, gdyż okres kwitnienia jest wówczas znacznie dłuższy, a kwiaty nie zamierają tak szybko jak w pełnym słońcu. Natomiast jeżeli zdecydujemy się na posadzenie irysów w cieniu, musimy pamiętać, że irysy nie tolerują zbyt wilgotnych stanowisk, gdyż wówczas ich korzenie są narażone na występowanie procesów gnilnych. Atutem sadzenia irysów w cieniu jest ich późniejszy termin kwitnienia oraz wydłużony okres kwitnienia, a także bardzo długi okres utrzymywania świeżego wyglądu kwiatów. Poszukując w sklepach ogrodniczych kosaćców możemy spotkać się z odmianami cebulowymi, a także kłączowymi.

Ze względu na wysokość rośliny rozróżniamy kosaćce:

Niskie 15-30cm

Średnie 40-70 cm

Wysokie 70-120 cm

Kosaćce (irysy) cebulowe

Stanowią grupę irysów zaliczaną do odmian niskich (karłowych). Zazwyczaj stosowane są do nasadzeń w ogrodach skalnych, które ozdabiają swoimi kwiatami wczesną wiosną. Ze względu na drobną budowę i niski wzrost kosaćce te sadzimy dużymi grupami. Karłowe irysy wymagają jednak stanowiska słonecznego i przepuszczalnej gleby. Jeżeli chcemy mieć zdrowe i pięknie prezentujące się irysy, warto co roku pod koniec lipca wykopać ich cebule z gruntu, osuszyć, a następnie przechowywać w suchym miejscu do października, wówczas ponownie umieszczamy je na obranym stanowisku w ogrodzie.

Kosaćce (irysy) kłączowe

Kosaćce kłączowe nazywane także kosaćcami bródkowymi stanowią odporną i łatwą w uprawie odmianę polecaną nawet początkującym ogrodnikom. Odmiany kłączowe zasilamy wczesną wiosną nawozem lub kompostem. Kosaćce kłączowe sadzimy zawsze w większej grupie, ustawiając kłącze w relacji północ-południe- liście powinny być skierowane w stronę północną. Kłącza sadzimy na podwyższeniu, tak by górna część karpy korzeniowej lekko wystawała nad poziom terenu. Zabieg ten uchroni korzenie przed nadmiernym pochłanianiem wilgoci. Przysypane zupełnie kłącze może wpłynąć na gnicie bryły korzeniowej, osłabienie odporności rośliny oraz osłabienie kwitnienia. Liście kosaćców kłączowych przycinamy późną jesienią ukośnie na wysokości ok. 10 cm.

Termin sadzenia irysów kłączowych to sierpień (wtedy rozpoczynają okres spoczynku)

Pielęgnacja kosaćców

Wiosenne nawożenie kosaćców kłączowych

Podlewanie- sporadyczne w okresie suszy

Przycinanie liści późną jesienią

Systematyczne obrywanie przekwitłych kwiatów

Po przekwitnięciu wszystkich kwiatów, pęd przycinamy na wysokości ok 15- 20 cm

Dlaczego kosaćce nie kwitną ?

Kłącza lub cebule zostały posadzone zbyt głęboko

Zbyt mokre podłoże- podziemne organy spichrzowe są bardzo wrażliwe na wilgoć, dlatego irysy powinny mieć suche i przepuszczalne podłoże

CIEKAWOSTKA

Jeżeli zamierzamy wprowadzić piękno kwiatów irysa do wnętrza domu, kwiaty należy ścinać tuż przed rozkwitnięciem pąków, wówczas będziemy mogli cieszyć się ich obecnością w wazonie przez dłuższy czas, a sam kwiat zachowa przez dłuższy czas świeży i piękny wygląd. Kwiaty irysów są bardzo delikatne i wrażliwe na dotyk, zatem staramy się jak najszybciej umieścić je w wazonie.